Hoe help jij wilde bijen in je tuin?

Het aantal wilde bijen gaat de laatste jaren sterk achteruit. Oorzaken hiervan zijn gebrek aan nectar- en stuifmeelbronnen, pesticidengebruik, klimaatverandering en ziektes. Sommige oorzaken zijn niet te veranderen, maar een beetje extra hulp door de mens kan zeker een steentje bijdragen. Je kunt de bijen helpen door je tuin of balkon te voorzien van meer bloemen, te zorgen voor de juiste nestgelegenheid of door geen pesticiden en meststoffen te gebruiken.
 

Bloemen geschikt voor bijen

Bijen halen nectar en stuifmeel uit bloemen, dus het is heel erg belangrijk om bloemen in je tuin te hebben. In de meeste gazons groeien van nature heel wat bloemen die erg gewild zijn bij bijen. Maai je gras niet te vaak zodat deze bloemen tot bloei kunnen komen en zich kunnen uitbreiden. Het is belangrijk om je gazon geen meststoffen te geven, want dan groeit het gras te snel en krijgen bloemen er geen kans. Als je meer bloemen in je gazon wenst, is het belangrijk om net voor de bloei van de grassen gemaaid te hebben. Maai alleen de delen waar het gras het hoogste staat of waar veel grassen staan.
Andere manieren om meer bloemen te creëren zijn het aanleggen van bloemenweides, bloemenborders met vaste planten, struiken en het plaatsen van bloembollen. Let hierbij wel goed op de soorten die je plant of zaait, want niet alle bloemen en struiken zijn interessant voor bijen. Denk bij bloemenweides bijvoorbeeld aan rode klaver, biggenkruid, wilde peen en de kruipende boterbloem. Er zijn ook speciale zakjes met bloemzaad mengsel voor bijen waarbij al precies de juiste zaden zijn geselecteerd. Denk bij bloemenborders met vaste planten aan knoopkruid, prachtklokje, wilde reseda, slangenkruid, wilde marjolein en grijs kattenkruid. De sleedoorn, meidoorn en veldesdoorn zijn aantrekkelijke struiken voor bijen. Bij bloembollen denken we vaak aan narcissen, tulpen en lenteklokjes, maar deze vind de bij niet interessant. Hij gaat liever af op krokussen, blauwe druifjes, (sier)uien en looksoorten.
In moes- en kruidentuintjes bloeit vaak veel lekkers voor de bijen zoals lavendel, koriander, rozemarijn, munt, tijm, salie en marjolein. Maar ook aardbeien, bodemkruipers, uien en prei zijn geliefd bij de bijen.
Heb je een balkon en denk je dat je de bijen niet kunt helpen, dan heb je het mis! Plaats wat leuke bloembakken met een mix van grasklokje, wilde reseda en ezelsoren. Je kunt natuurlijk ook kiezen voor lekkere tuinkruiden die je zelf weer kunt gebruiken in de keuken.

Nestgelegenheid voor bijen

Bijen hebben voldoende nestgelegenheid nodig om zich voort te planten. Het grootste deel van de bijen nestelt in de grond. Je kunt een stukje zonbeschenen helling vrij houden van begroeiing om zo bijen een nestplaats aan te bieden. Let er wel op dat de nestplaats weer kan verdwijnen als de bodem terug dicht groeit. Je kunt ook zelf een zandheuvel aanleggen door geel straatzand te mengen met leemzand. Let er wel op dat je zoveel mogelijk in hellinggraad varieert.
Een klein deel van de bijensoorten maakt gebruik van oude kevergangen of knagen hun eigen nestgang uit in dood hout. Helaas vinden ze dit steeds minder in de natuur, maar je kunt de bijen helpen door een insectenhotel of bijenhuis te plaatsen in je tuin. Je helpt niet alleen de bijen, maar het ziet er ook nog eens heel erg leuk uit. Je kunt zelf een bijenhotel maken, maar tegenwoordig zijn er heel veel leuke huisjes te koop, in allerlei soorten en maten.
Plaats het insectenhotel of bijenhuis op een droge plek in de zon. Het heeft verder geen onderhoud nodig en je kunt hem jaar na jaar gebruiken. De bijen kruipen in het voorjaar in een buisje van het insectenhotel en leggen meerdere eitjes in de buis. Tussen elk ei leggen de bijen een ‘bijenbroodje’, een soort balletje van nectar en stuifmeel. Als de eitjes uit komen blijven de larven nog een tijdje in het holletje en ontwikkelen zich tot een pop in een cocon. De larven eten van het ‘bijenbroodje’ die de bij in het buisje heeft gelegd. In het voorjaar voelen de bijtjes dat het warmer word en weten ze dat de bloemen gaan bloeien. Eén voor één kruipen ze uit het buisje of gaatje en gaan ze op zoek naar bloemen om van de nectar te snoepen. Daarna zoeken ze een partner om mee te paren. De nieuwe eitjes leggen ze vervolgens weer in het insectenhotel of bijenhuis en zo begint de hele cyclus weer van voren af aan!

Er zijn zo dus verschillende manieren om onze bijen te helpen en een tuin vol bloemen met een gezellig insectenhotel is voor jezelf ook hartstikke leuk! Er is veel kleur in de tuin en het volgen van het proces in een bijenhuis is heel interessant. Je ziet de bijen af en aan vliegen waarna steeds meer buisjes dicht zullen gaan.